Starten met freelancen: ''verdiep je kennis over de mogelijkheden en onmogelijkheden van digital"

29 april 2023

Marije Lobstein is a.i. CMI Manager bij Heineken. We stelden haar 8 vragen over starten met freelancen, consumer market intelligence en het vinden van passende interim opdrachten. Marije houdt zich dagelijks bezig met kwalitatief en kwantitatief onderzoek naar consumenten, marketen en communicatiecampagnes. Vanuit die achtergrond heeft ze dan ook een specifieke tip voor mensen die willen werken als Freelance CMI Manager: ''Verdiep en ontwikkel je kennis over de mogelijkheden en onmogelijkheden van digital.'' 

1. Hoe zien jouw werkdagen er op dit moment uit?  

Ik werk bij Heineken in het CMI team, wat staat voor 'consumer market intelligence'. Binnen dit team ben ik verantwoordelijk voor het specifieke segment ‘craft’. Daaronder vallen verschillende speciaalbier-merken, zoals Brand en Affligem. Ik heb voornamelijk een consultant- en projectmanagement rol. Ik adviseer het marketingteam (Brand Managers en Marketing Managers) over de juiste aanpak van consumentonderzoek en dataverzameling en inventariseer hoe (nieuw type) onderzoek kan bijdragen aan het behalen van specifieke bedrijfsdoelen. Stakeholder management is daarbij cruciaal: het is belangrijk om de lijntjes kort te houden en iedereen op verschillende niveaus betrokken te houden.  

''Ik ben verantwoordelijk voor het speciaalbier-segment van Heineken.''

De onderzoeksopdrachten zet ik extern uit bij onderzoeksbureaus. Voorbeelden van CMI onderzoeken waar ik aan werk zijn: concept-, pre- & post tests van communicatiecampagnes of nieuwe innovaties, user & attitude studies, trend studies en smaakstudies. CMI is verder nauw betrokken bij Media en Digital waar we ons bezighouden met de vraag: 'Via welk medium bereiken we de doelgroep het meest effectief en met een efficiënte inzet van budget?' De rol is zeer breed en afwisselend, wat het heel interessant maakt. 

Deze interim opdracht is ontstaan vanuit een tijdelijke opvulling wegens zwangerschapsverlof / ziekteverlof. Ik ben niet aangenomen met een concrete opdracht om bijvoorbeeld iets nieuws neer te zetten. Ik verzorg en bewaak het CMI management specifiek voor de categorie “craft”. Dit betreft zowel doorlopende onderzoeken als ad hoc vraagstukken en projecten. 

2. Waarom ging je freelancen bij Heineken? 

Mijn doel was om begin dit jaar (januari) te starten met freelancen. In december kwamen twee potentiële interim rollen op mijn pad. Één vanuit mijn eigen netwerk (in de sportsector) en daarnaast kreeg ik vanuit We Know People een aanbod om bij Heineken te starten. Een luxe positie voor mij als startende ondernemer. Ik heb daar goed over na moeten denken. De opdracht in de sportsector lag dichtst bij mijn persoonlijke interesse, mijn ervaring en expertise in die markt en ik kende de klant vanuit mijn ervaring aan bureauzijde. De keuze voor die rol lag dus voor de hand.

''Maar toen dacht ik: dan blijf ik veel in mijn comfortzone.''

Tegelijkertijd voelde ik ook sterk de wens om de uitdaging aan te gaan voor iets dat buiten mijn comfortzone lag. Ik heb mezelf afgevraagd ‘waar ga ik de grootste leercurve uithalen?’ en daar kwam Heineken als grote corporate op dat moment het beste uit. Daarnaast sprak Heineken me als merk uiteraard aan. Een gevoel van Nederlands trots! En de categorie ‘speciaal bier’ - waar ik nu voor werk - heeft alles te maken met beleving. Dat is voor mij persoonlijk een belangrijke basis om vanuit te werken. Dus koos ik voor Heineken als merk en voor de uitdaging die in de opdracht zat. En ik ben erg blij dat ik deze keuze gemaakt hebt, want het heeft me nu al veel gebracht.

3. Is er een verschil tussen CMI management in vast dienstverband en a.i. CMI management? 

Ik heb geen ervaring met CMI management in vast dienstverband aan corporate zijde. Hiervoor werkte ik 14 jaar aan bureauzijde; grotendeels vanuit een faciliterende positie. Een groot verschil is dat ik nu minder in de uitvoering zit. En aan bureauzijde werk je aan afgebakende projecten. Die projecten eindigen bij het opleveren van een rapport. Waar ik de meeste energie uit haal is dat ik in mijn huidige rol bij Heineken direct met marketing en brand management schakel. De focus ligt daarmee meer op strategie en de lange termijn. Deze functie leent zich goed om een helikopterview over alle projecten heen te ontwikkelen en wat de insights betekenen voor de business. Op dit moment zijn hier bezig met het neerzetten van de strategische plannen voor de komende jaren. Het is gaaf om daar betrokken bij te zijn en daar vanuit CMI aan te kunnen bijdragen. Dat is voor mij heel verfrissend en verrijkend. 

''Waar je normaal een paar maanden de tijd hebt om de organisatie te leren kennen, ga je als interimmer meteen aan de slag: snel schakelen en de inhoud in.''

Een vanzelfsprekend verschil tussen vast dienstverband en interimmen is de duur van je werk. Ik wist bij aanvang dat ik voor een korte periode voor Heineken aan de slag zou gaan. Daardoor kom je heel anders binnen en ga je anders van start. Waar je normaal een paar maanden de tijd hebt om de mensen en de organisatiestructuur te leren kennen, ga je als interimmer meteen aan de slag: snel schakelen en de inhoud in. Het is dan belangrijk om prioriteiten te stellen: waar ga ik wel induiken; en wat doe ik niet? Zeker als je voor het eerst start, zoals ik dit jaar, is dat even aftasten. Door te prioriteren kan je projecten met zoveel mogelijk toegevoegde waarde leveren.

4. Waarom ben je begonnen met freelancen? 

Toen mijn jongste naar de basisschool ging, vond ik het een goed moment om ‘te gaan bewegen’ en weer meer tijd in mezelf te steken qua ontwikkeling. Op dat moment werkte ik 12 jaar bij hetzelfde bureau. Ik heb veel in mijn netwerk gepraat over de mogelijkheden. Zo kreeg ik via via een aanbod bij een ander onderzoeksbureau. Dat leek een mooie nieuwe stap en ik had een klik met de Managing Partners. Al snel merkte ik dat dit niet de plek was waar ik op de lange termijn mijn energie uit ging halen; deze next step klopte niet. En ik betwijfelde of dat bij een ander bureau zou veranderen. En op een gegeven moment dacht ik: 'Ik heb een groot netwerk, ik ga gewoon de sprong wagen en voor mezelf beginnen’. 

5. Wat vind jij de voor- en nadelen van een freelance bestaan? 

Ik zie op dit moment veel voordelen: 

• Al met al geeft het me enorm veel energie. Ik ben flexibeler en ervaar meer vrijheid. En met vrijheid bedoel ik niet minder werken. Integendeel, ik ben juist meer uren gaan maken. Dit komt omdat ik - naast mijn interim werk - ook tijd steek in mijn eigen bedrijf: netwerken, administratie, ontwikkelen van mijn eigen huisstijl en het opzetten van een website. Naast de opdracht bij Heineken kon ik bijvoorbeeld ook nog een kleine consultancy klus aannemen. Dat doe ik dan in het weekend of op mijn vrije dag. En dat voelt niet als werk, doordat ik er zelf bewust voor kies om die klus aan te nemen. 
• Het niet weten wat je over een half jaar doet, geeft mij ook een gevoel van vrijheid. En het houdt me scherp en actief. Ik vind die afwisseling en uitdaging fijn. Daarbij kan ik nu ook (bijvoorbeeld in de zomervakantie) meer tijd vrijmaken voor mijn kinderen. 
• Ik merk dat ik veel meer met een open mind naar mijn werk kijk. Niet alleen voortbouwen op dat waar je jezelf al in bewezen hebt, maar juist nieuwe dingen aangrijpen en geloven in je eigen kracht om nieuwe skills te ontwikkelen en dat tot een succes te brengen. De biermarkt als geheel, maar ook bepaalde specifieke typen onderzoek zoals media-onderzoek, waren bijvoorbeeld niet mijn expertise. Door er open in te staan, heb ik een steile leercurve doorlopen. 
• En waar voorheen het salaris elke maand bijna als een vanzelfsprekendheid voelde, moet ik nu zelf het gehele facturatieproces zelf regelen. Dat maakt me veel bewuster van de effort die ik die maand heb gegeven. En dat ik veel meer in control ben en alles zelf regel, geeft me een trots autonoom gevoel. 

Nadelen kan ik op dit moment niet kunnen noemen. Misschien zit ik nog in mijn piek van energie, doordat ik recent ben gestart als interimmer. Ja, je gaat buiten je comfortzone. Maar dat is nodig om te leren. En als je merkt dat het allemaal goed gaat, zijn de positieve feedback en complimenten extra fijn.

6. Hoe kom je aan opdrachten? 

Je netwerk is heel belangrijk. Zowel je eigen netwerk als contact met recruitmentbureaus. Dat contact onderhouden is ook een onderdeel van netwerken. Zonder We Know People had ik deze opdracht bijvoorbeeld niet gehad. 

Ik ben in een vroeg stadium gaan praten met mensen in mijn netwerk. Zo was mijn eerste contact met We Know People 2,5 jaar geleden. Ik ben daarna meerdere keren benaderd voor een freelance opdracht, maar was daar op dat moment nog niet aan toe. Door te spreken met mensen kom je erachter wat je wil, hoe je je krachten kan inzetten en waar mogelijkheden liggen. Zo breng je mensen op een indirecte manier op de hoogte van je ideeën, waardoor je later spontaan aanvragen binnenkrijgt. 

7. Heb je tips voor professionals die willen starten met freelancen? 

Starten met freelancen is bij mij niet op stel en sprong gegaan. Zoals ik hiervoor vertelde, ben ik me vroeg gaan oriënteren. Dat is denk ik belangrijk. Als je eenmaal de stap maakt, is het van belang dat je weet wat er op je af komt. Ook de zakelijke kant die daarbij komt kijken zoals verzekeringen, BTW, reserves opbouwen etcetera. Wil je dit bij jezelf houden of uitbesteden aan een accountant? Omdat ik controle en inzicht fijn vind, doe ik mijn eigen administratie. Hiervoor gebruik ik de online tool MoneyMonk. Dat is zeker een tip voor startende freelancers: ik vind dat deze tool heel fijn werkt! 

''Zorg dat je weet wat er op je af komt.'' 

8. Zijn er nog specifieke tips voor professionals die willen starten als a.i. CMI Manager? 

Aan corporate zijde groeit de inzet van online en digital (campagnes). Data gedreven learnings zijn nodig om dit vakgebied verder te gaan ontwikkelen en te begrijpen. Dus up-to-date zijn wat betreft de ontwikkelingen op het online en digital data vakgebied is een pre; en een visie hebben op hoe je hier als consumer intelligence professional aan kan bijdragen. Uiteindelijk leer je ‘on the job’, maar begrip van deze context helpt je denk ik om jezelf steviger als sparringspartner neer te zetten.

Geloof ik jezelf en ga uit van je eigen kracht! Benoem je ideeën, als je die hebt. Die ruimte heb je als interimmer. En je inzet en input wordt gewaardeerd. 

Wil jij aan de slag als freelancer in het marketing vakgebied? Schrijf je dan in op onze website.